Bogowie niebiańskiego miasta Asgard. Skandynawskie mity i legendy

Mity i opowieści o skandynawskich bogach znane są od dawna. Dowiedzmy się o nich więcej.

Jako jakakolwiek inna mitologia, skandynawska osadzała swoich bohaterów w różnych sferach egzystencji. Midgard jest zarezerwowany dla ludzi, podziemie nazywa się Helheim, natomiast siedziba bogów (Asi) znajdowała się w niebiańskim mieście Asgard, zbudowanym w czasach ich konfrontacji, a następnie rozejmu z bogami natury, które są o imieniu Vana. Asgard zamieszkują także wojownicze Walkirie, członkowie orszaku Odyna, o których powstało wiele mitów i legend.

Niebiańskie miasto Asgard

Według legendy Asgard jest wytworem bogów demiurgów (czyli stwórców). Jest ściśle związany ze światem ludzi, z którym łączy się za pomocą swego rodzaju podniebnego mostu w formie tęczy.

• Oto jedna z czterech części podręcznika poezji skaldów Sturlusona, napisanej ok. 1220 r., opowiada pod nazwą „Młodsza Edda”.
• W Asgardzie znajdowała się również swoista "sala chwały bitewnej" - Valgala, gdzie w raju przebywali dzielni wojownicy (einherii), którzy zginęli w bitwie.

Mieszkańcy Asgardu

Wiersz „Młodsza Edda” ma 12 asów:

Odyn

Najwyższym bogiem Asgardu jest Odyn. Początkowo panował nad sferą czarów, magii run, później, wraz ze wzrostem liczby wojen i kampanii podbojów, zaczął patronować terenowi wojskowemu. Jeszcze później Odyn wziął pod swoje skrzydła szlachecką posiadłość. Ma ogromną liczbę imion.

Z reguły jego żywiołem jest powietrze, w ciągu dnia - środowisko. Jednym z nich jest posiadacz wszechzabójczej włóczni Gungnir z rękojeścią ozdobioną runami. Magiczna liczba najwyższego boga to dziewięć. Podobnie jak Bóg w chrześcijaństwie, Odyn ma trzy postacie: oprócz bycia wojownikiem, jest także podróżnikiem i szamanem. Nawiasem mówiąc, to za dar wszechwiedzy i zdobycie wiedzy runicznej Odyn oddał oczy, a nawet został przybity do Yggdrasil na 9 dni.

Ma wielu synów z różnych żon, którzy stali się założycielami całych dynastii królewskich. Towarzysze boga to drapieżniki - wilki i wrony.

Przebrany za biednego starca Odyn często pukał do domów, aby sprawdzić, czy mieszkańcy przestrzegają prawa gościnności. Jednocześnie, sądząc po odrębnych źródłach, bóg jako taki nie potrzebował pokarmu, z wyjątkiem miodu lub naparu. Zimą Odyn organizuje „dzikie polowanie” wraz z mieszkańcami Walhalli, szybko przelatując po niebie.

Tür

Bóstwo słoneczne, które włada żywiołem ognia i dzierży magiczną tarczę, hełm i miecz, Tür był pierwotnie uważany za naczelny bóg, radując się sprawiedliwością i prawowitością, w końcu wszedł do mitologii jako bóg wojny, odwagi i męstwa.

Brakuje jednej ręki, stracił ją w pysku wilka o imieniu Fenrir podczas próby związania go łańcuchem zwanym Gleipnir. Dzień wycieczki to wtorek.

Thor

Posiadający również żywioł ognia, najstarszy syn Odyna, trzykrotnie urodzony Thor był adresowany modlitwami o płodność, obdarzając siłą, obdarzając dobrą pogodą. Zrodzony z bogini ziemi Thor jest patronem rolników, bogiem piorunów i burz. Uderza Mjolnira, który uderza bez pudła i wraca do swojego mistrza, który posiada pas siły i żelazne rękawice, chroniące jego świat przed atakiem wrogów. Dzień Tory to czwartek.

Młot Thora był najczęściej używany do miażdżenia zła ucieleśnionego w wizerunkach gigantów Etun. To właśnie ta konfrontacja jest omawiana w większości mitów. Co więcej, Thor używa nie tylko siły, ale i sprytu, przebierając się w damskie ciuchy. W Ragnaroku Thor, po zabiciu ogromnego węża Ermunganda, umiera w lawie, wylewając truciznę z ust potwora.

Njerd

Njerd rządzi wodą jako bóg morza i patron rybaków. Modlą się do niego nie tylko o dobry połów, ale także o bogactwo. Jest furgonetką, ale z biegiem czasu jest coraz częściej nazywany asem wśród ludzi. Ożenił się ze Skadi, córką olbrzyma i boginią polowań. Różnice w preferencjach męża i żony prowadzą do tego, że część czasu mieszkają nad morzem, jak lubi Njerd, a potem jeżdżą w góry, które kochali Skadowie.

Njerd został władcą Szwedów po śmierci Odyna, a gdy nadeszła jego kolej na śmierć, jego syn Freyr przejął władzę.

Heimdall

Heimdall nosi wysoki tytuł „lśniącego asa”, „złote zęby” i „złoty róg”, jest jednym synów Odyna. Pełni rolę strażnika drzewa i tęczy, która łączy światy, a zatem pośrednika między nimi, obrońcy bogów i ludzi.

Gjallarhorn to imię jego złotego rogu, który zwiastuje Ragnarok. Jak przepowiedział Velva, jego ostateczna bitwa miała toczyć się z Lokim i obaj polegli w tej bitwie.

Ull

Ull rządzi żywiołem śniegu i pojawia się jako jasna zorza polarna. Zwracają się do Niego z modlitwą o zwycięstwo w konfrontacji, wzywają do bycia świadkiem tej lub innej przysięgi. Jest także bogiem polowań.

Loki

Loki, posiadający okrucieństwo i złośliwość, czasami staje po stronie bogów, a potem walczy z nimi. Jest bogiem oszustwa. To spryt Lokiego był cechą, dzięki której pozwolono mu pozostać z Asami, chociaż sam należy do rasy gigantów Etun. Loki jest tak podstępny, obłudny i przebiegły, że przypisuje się mu nawet urodzenie wszystkich czarownic na ziemi.

Sztuczki Lokiego rozzłościły Asa do tego stopnia, że ​​spotkał go smutny los przykuty do skały obok węża, który pokropił jego oczy jadem. I nawet fakt, że Sigyun, która jest żoną Lokiego, trzyma cały czas miskę, do której kapie trucizna, nie ratuje boga w momencie, gdy miskę trzeba jeszcze wyjąć, aby wylać nagromadzoną truciznę i dostać się do jego twarzy. Jak mówią mity, to konwulsje Loki w takich momentach powodują trzęsienia ziemi.

Spryt Lokiego nie zna granic. Potrafi przybrać postać klaczy, aby poprowadzić konia do Etuny, życzył sobie jego żona Freya. Doprowadziło to do tego, że Freya została uratowana przed trudnym losem, ale sam Loki został zmuszony do urodzenia źrebaka, który wyrósł z tego samego ośmionożnego Sleipnira, konia Odyna. To Loki przyniósł Asom młot, włócznię i wiele innych magicznych amuletów. Podczas Ragnarok przyłączył się także do przeciwników mieszkańców Asgardu, przyczyniając się tym samym do upadku struktury świata.

• Bragi jest mężem bogini Idunn, jednego z synów Odyna. Jego specjalnością jest oratorium i poezja.
• Vali jest także synem Odyna. Udało mu się pomścić swojego brata Baldra, gdy miał zaledwie jeden dzień. Jest jednym z tych, którzy ożywią życie po Ragnaroku.
• Vidar to kolejny z synów Odyna, bóg lasu, którego przeznaczeniem jest zabicie Fenrira w Ragnaroku. Ślepy zabójca Baldr Head i bożek prawdy Forseti są również wśród asów.

Boginie są również wspomniane w "Młodszym Eddie":

• Frigg jest boginią poświęconą sprawom rodziny, wierności i porodu.
• Freya rządzi płodnością, pięknem i miłością. Jej totemem jest kot, to oni są wciągani do jej rydwanu. Jest córką Njerda i siostrą Freyra. Złote łzy, spływające z jej oczu, zamieniają się w ziarenka chleba, gdy tęsknie poszukuje zdmuchniętego wiatrem męża Oda.

To najczęściej wymieniane boginie. Ponadto mity opowiadają o bogini opowieści Sazi, Hlyn, Sil i wielu innych. W wierszu wymienione są także żony bogów: druga żona Thora Siv, będącego boginią płodności, Idunn, która pomaga osiągnąć długowieczność i zdrowie. Hel staje się panią świata zmarłych.

Skandynawscy bogowie są wieczni. Mogą być dojrzali, pełni sił albo młodzi mężczyźni lub kobiety, więc dość trudno odróżnić dzieci od rodziców.

Inni bohaterowie mitologiczni

• Alvis, co w tłumaczeniu oznacza „wszechwiedzący”, to imię krasnoluda (w mitach nazywa się go karłem), który posiada mądrość. Dzverg, uwodzący córkę Thora o imieniu Pratsyu, padł ofiarą jego podstępu. Pod pozorem wypróbowania mądrości oblubieńca Thor wydłuża czas do świtu, co dla krasnoludów jest pewną śmiercią – skamieniałością.
• Alva odnoszą się do niższych duchów natury, które są związane z płodnością i są przeciwne najwyższym bóstwom. Możliwe, że dusze zmarłych pierwotnie nazywano alva. Mają podobieństwa do krasnoludów i furgonetek i są reprezentowane przez tych, którzy mieszkają pod ziemią i mieszkańców nieba.
• Angrboda jest przedstawicielką gigantów, która z jej związku z Lokim zrodziła trzy stworzenia, które stały się chtonicznymi potworami.
• Andvara to imię krasnoluda, który posiada złoto i został złapany przez Lokę podczas pływania i zamieniony w szczupaka. Loki zabrał skarb, płacąc hołd za zabitego syna Hreidmara.
• Zapytaj to imię pierwszego człowieka, którego bogowie widzieli wraz z Emblayem na wybrzeżu morskim. Ich imiona są tłumaczone jako „jesion” i „wierzba”, ponieważ początkowo były tylko prototypami ludzi w postaci drzew. Obaj byli ożywiani przez bogów.
• Asi – jedna z boskich ras zamieszkujących Asgard. Ich głowa, która jest protoplastą przede wszystkim asa. Sprzeciwiają się innej części bogów - vanamom.
• Audumla to krowa stworzona przez mróz kosmicznej otchłani, która żywiła się solą zlizywaną ze skał i karmiła Ymir, który był olbrzymem.
• Baldr, kolejny syn Thora, jednej z niewielu boskich istot, które nie będą oczerniane. Jest przystojny i pogodny, sprawiedliwy i mądry. Pewnego dnia zaczął mieć niepokojące sny, po których bogowie zapytali zmarłego widzącego Velvę, co przeznaczone jest młodemu bogowi.
• Widzący wskrzeszony przez Odyna przepowiada, że ​​Balder zostanie zabity przez ślepego boga Hed. Wtedy matka Baldera, Frigg, prosi wszystkie żywe i nieożywione istoty na świecie, aby przysięgły, że żadne z nich nie skrzywdzi jej syna. Tylko niewielka gałązka jemioły pozostała niezauważona, która stała się narzędziem mordu, które zdradziecki Loki umieścił w rękach niewidomej Głowy.
• Ciało Baldera zostało uniesione w łodzi i spalone wraz z żoną boga Nannai i jego koniem. Mimowolny zabójca, Head został zabity przez Valiego. Ale nie udało się wskrzesić Baldera, ponieważ z winy tego samego Lokiego postawiony warunek żałoby po zmarłym nie został spełniony przez wszystkich żywych i umarłych. Ta śmierć była początkiem Ragnaroku.

• Bor. W tłumaczeniu słowo to oznacza "urodzony", który został ojcem Odyna, a także Ve i Vili, urodzonych przez córkę giganta Belthorn Bestloi.
• Buri jest praojcem wszystkich bogów, jego synem jest Bor, jego wnukiem jest Odyn. Pojawił się z tych kamieni, z których lizała sól Audumli.
• Walkirie to reprezentanci kapłanek Odyna, których zadaniem było dostarczenie do Walhalli dusz poległych wojowników.
• Vans to bogowie odpowiedzialni za płodność i żywioł morza.
• Velva – jasnowidz, który przepowiadał nawet po śmierci, wskrzeszony przez Odyna. Przepowiedziała śmierć Baldra, Ragnaroka i inne wydarzenia.
• Ve, Willi – synowie Bora, którzy należą do Odyna jako bracia.
• Szkoda to nazwa psa-potwora, którego Velva przewidziała, że ​​pochłonie słońce.
• Ermugand jest potwornym wężem oceanicznym urodzonym przez Loki Angrbod.
• Sleipnir to ośmionogi koń, na którym jeździ Odyn.
• Surt to imię ognistego olbrzyma, który zgodnie z przepowiednią Velvy ma spalić cały świat machnięciem ognistego miecza.
• Tursy (Etuny) - giganci wrogo nastawieni do ludzi i bogów.
• Fenrir jest synem Lokiego pod postacią wilczego potwora, urodzonym przez giganta Angrbodę. Zgodnie z przepowiednią Velvy Fenrir pokona Odyna w dniu Ragnarok.
• Freyr – bóg słońca z Vans, patron małżeństwa, bogactwa i płodności. Jest synem Nyerda. Stał się jednym z asów, dołączając do nich po zakończeniu bitwy między bogami. Właściciel ognistego miecza uderza z własnej woli. Jak przewidziała Velva, śmierć Freyra nastąpi w wyniku bitwy z Surtem.

Jak w innych wierzeniach i mitach Skandynawów, jest też ostatni bitwa zwana Ragnarok. Zgodnie z tradycją oznakami jej zbliżania się są wojny, spory i spustoszenie duchowe. Ta bitwa, w której spotkają się bogowie i chtoniczne potwory, została przepowiedziana przez dawno zmarłą widzącą Velvę, która powstała z grobu na wezwanie Odyna.

Przepowiedziała śmierć Odyna, Thora, Freyra w tej bitwie pod Wygridre. Równe siły dobra i zła oraz niemożność zwycięstwa któregokolwiek z nich zmusi giganta Surta do uwolnienia na świat ogromnej mocy całego ognia pod jego kontrolą, całkowicie go niszcząc.

Jednak po zginięciu świat odrodzi się na nowo, a człowiek ponownie do niego przyjdzie, tj. do dwóch osób z rasy ludzkiej przeżyje. Ocaleni bogowie również powrócą, nawet Baldr, który został zabity przez ślepą Hed za namową Lokiego, zostanie wskrzeszony. Cóż, koniec starego jest zawsze początkiem nowego. Tę prawdę potwierdzają po raz kolejny skandynawskie mity.

Wideo: mitologia nordycka