Układ hormonalny - struktura i funkcja

Trudno przecenić rolę hormonalnego systemu regulacji organizmu - kontroluje on aktywność wszystkich tkanek i narządów poprzez aktywację lub hamowanie wytwarzania odpowiednich hormonów. Naruszenie przynajmniej jednego z gruczołów wydzielania wewnętrznego pociąga za sobą niebezpieczne konsekwencje dla życia i zdrowia człowieka. Szybkie wykrywanie odchyleń pomoże uniknąć komplikacji, które są trudne do wyleczenia i prowadzą do złej jakości życia.

Ogólne informacje na temat układu dokrewnego

Humorowa funkcja regulacyjna w ludzkim ciele jest realizowana poprzez harmonijną pracę układu hormonalnego i nerwowego. Wszystkie tkanki zawierają komórki endokrynne, które wytwarzają biologicznie aktywne substancje, które mogą wpływać na komórki docelowe. Ludzki układ hormonalny jest reprezentowany przez trzy rodzaje hormonów:

• wyróżnia się przysadka mózgowa;
• wytwarzany przez układ hormonalny;
• są wytwarzane przez inne organy.

Charakterystyczną cechą substancji wytwarzanych przez gruczoły dokrewne jest ich upuszczeniebezpośrednio do krwioobiegu. System regulacji hormonalnej, w zależności od tego, gdzie występuje wydzielanie hormonów, jest podzielony na rozproszone i gruczołowe:

	Rozproszony system hormonalny (DES)	Gruczołowy system hormonalny
Produkcja hormonów	Peptydy (aglandularny - oksytocyna, glukagon, wazopresyna), aminy biogenne	Gruczołowe (steroid, hormony tarczycy)
Główne cechy	Rozproszone umieszczanie komórek skrytycznych (apudocytów) we wszystkich tkankach ciała	Komórki zbiera się razem, aby utworzyć gruczoł wydzielania wewnętrznego
Mechanizm działania	Otrzymywanie informacji z zewnętrznego i wewnętrznego środowiska organizmu, wytwarzanie odpowiednich hormonów	Regulacja wydzielania hormonalnego jest modulowana przez centralny układ nerwowy, który wytwarza substancje, które są chemicznymi regulatorami wielu procesów, natychmiast dostają się do krwi lub limfy

Funkcje

Zdrowie i dobre samopoczucie osoby zależą od tego, jak sprawnie działają wszystkie narządy i tkanki organizmu oraz od tego, jak bardzo zależy od tego mechanizm regulacyjny przystosowania się do zmian egzogenicznych lub endogenicznych warunków istnienia. Tworzenie indywidualnego mikroklimatu optymalnego dla specyficznych warunków życia jednostki - głównym zadaniem mechanizmu regulacyjnego, który system hormonalny realizuje poprzez:

• zachowanie homeostazy (stałość stanu wewnętrznego środowiska organizmu);
• rozporządzenie podstawoweparametry czynności życiowej (wzrost, rozwój seksualny, umysłowy, fizyczny, adaptacja fizjologiczna, funkcja rozrodcza);
• mobilizacja i zarządzanie potencjałem energetycznym;
• aktualizacja i utrzymanie wymaganego poziomu zapasów metabolicznych (koordynuje procesy formowania, dystrybucji zasobów energii);
• interakcja z ośrodkowym układem nerwowym, aby zapewnić odpowiednie zdrowie psychiczne, stan emocjonalny osoby;
• wymiana informacji z układem odpornościowym w celu kontrolowania stanu organizmu, obecności obcych czynników (infekcji, wirusów, pasożytów) w nim.

Elementy układu hormonalnego

Synteza i alokacja aktywnych substancji biologicznych w ogólnoustrojowym przepływie krwi powoduje narządy układu hormonalnego. Ciała gruczołowe wydzielania wewnętrznego są stężeniem komórek endokrynnych i są związane z HPP. Regulacja aktywności produkcji i uwalniania do krwi hormonów odbywa się za pomocą impulsów nerwowych pochodzących z ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i obwodowych struktur komórkowych. Układ hormonalny jest reprezentowany przez następujące główne elementy:

• pochodne tkanek nabłonkowych;
• tarczycy, przytarczyc, trzustki;
• nadnercza;
• gonady;
• epifiza;
• grasica

tarczycy i przytarczyc

Produkcja jodytronin (hormonów zawierających jod) odbywa się przez tarczycy położoną w przedniej części szyi. Funkcjonalna wartość jodu w organizmieZmniejsza się do regulacji metabolizmu i zdolności do wchłaniania glukozy. Transport jonów jodu zachodzi poprzez białka transportowe znajdujące się w nabłonku błony komórek tarczycy.

Struktura pęcherzykowa gruczołu jest reprezentowana przez skupisko owalnych i okrągłych bąbelków wypełnionych białkiem. Komórki nabłonkowe (tyrotsytы) tarczycy produkować hormony tarczycy - tyroksyny trójjodotyroniną. Znajdujące się w błonie podstawnej komórek tyrotsytov parafollykulyarnыe wytwarzać kalcytoninę, co zapewnia równowagę fosforu i potasu w organizmie, zwiększenie wychwytywania jonów wapniowych i fosforanowych małych komórek kości (osteoblastów).

na tylnej powierzchni dvuhdolnoy tarczycy, ma ciężar 20-30 m, istnieją cztery przytarczyc. Układy nerwowe i układ ruchowy są regulowane przez hormony wydzielane przez gruczoły przytarczyczne. Jeśli poziom wapnia w organizmie spada poniżej dopuszczalnych norm, mechanizm obronny wyzwalane receptory kaltsyychuvstvytelnыh które aktywują wydzielanie PTH. Osteoklasty (komórki do rozpuszczania składnika mineralnego kości) pod wpływem hormonu przytarczyc, a następnie uwalnianie wapnia z kości do krwi.

Trzustkowy

pomiędzy skośnym i dwunastnicy 1-2 kręgu lędźwiowego jest duża liczba wydzielniczej podwójnego działania - trzustki. Funkcje wykonywane przez ten narząd polegają na przydziale soku trzustkowego (wydzielanie zewnętrzne) i produkcjihormony (gastryna, cholecystokinina, sekretyna). Jako główne źródło enzymów trawiennych, trzustka wytwarza tak ważne substancje, jak:

• trypsyna - enzym, który rozszczepia peptydy i białka;
• lipaza trzustkowa - rozbija trójglicerydy na glicerolu i kwasach karboksylowych, jej funkcją jest hydroliza ich z pokarmów tłuszczowych;
• amylaza - hydlaza glikozylowa, przekształca polisacharydy w oligosacharydy.

Trzustka składa się z płatów, między którymi znajduje się nagromadzenie uwolnionych enzymów, a następnie ich wycofanie do dwunastnicy. Przewody interdolve reprezentują egzokrecję narządu, a wysepki Langerhansa (skupisko komórek endokrynnych bez kanału odpływowego) są nieokreślone. Funkcją wysp trzustkowych jest utrzymanie metabolizmu węglowodanów, z rozwojem którego rozwija się cukrzyca. Komórki Osternye są kilku typów, z których każda wytwarza określony hormon:

Typ ogniw	Wytworzona substancja	Rola biologiczna
Alfa	Glukagon	Reguluje metabolizm węglowodanów, hamuje wytwarzanie insuliny
Beta	Insulina	Kontroluje wskaźnik hipoglikemiczny, obniża poziom glukozy we krwi
Delta	Somatostatyna	Hamuje wydzielanie hormonów tyreotropowych, somatotropowych, insuliny, glukagonu, gastryny i wielu innych
RR	Polipeptyd trzustkowy	Tłumi aktywność sekrecyjnątrzustka, przyspiesza rozwój soku trzustkowego
Epsilon	Grelin	Aktywacja układu cholinergiczno-dopaminergicznego mezolimbicznego, powodującego głód, apetyt

Suplementy

Interakcjom międzykomórkowym w ciele ludzkim dokonuje się za pomocą chemicznych związków pośrednich - hormonów katecholaminowych. Głównym źródłem tych biologicznie aktywnych substancji są nadnercza zlokalizowane w górnej części obu nerek. Parujące ciało gruczołowe składa się z dwóch warstw - korowej (zewnętrznej) i mózgowej (wewnętrznej). Regulacja aktywności hormonalnej struktury zewnętrznej jest przeprowadzana przez centralny układ nerwowy, wewnętrzny - obwodowy układ nerwowy.

Warstwa korowa jest dostawcą steroidów, które regulują procesy metaboliczne. Morfologicznie funkcjonalna struktura kory nadnerczy jest reprezentowana przez trzy strefy, w których syntetyzowane są następujące hormony:

Strefa	Produkowane substancje	Rola biologiczna
Kloubochkova	Aldosteron	Zwiększona hydrofilowość tkanek, regulacja zawartości jonów sodu i potasu, utrzymanie metabolizmu soli wodnej
Kortykosteron	Kortykosteroidy o niskiej aktywności, wspomaganie równowagi elektrolitycznej
Desoxycorticosterone	Zwiększenie wytrzymałości, wytrzymałości włókien mięśniowych
Puchkova	Kortyzol	Regulacja metabolizmu węglowodanów, zachowanie energii wewnętrznejrezerwuje poprzez tworzenie zapasów glikogenu w wątrobie
Kortyzon	Stymulacja syntezy węglowodanów z białek, hamowanie aktywności narządów mechanizmu immunologicznego
Siatki	Androgeny	Zwiększenie syntezy, zapobieganie rozkładowi białek, obniżenie poziomu glukozy, rozwój wtórnych męskich cech płciowych i zwiększenie masy mięśniowej

Wewnętrzna warstwa nadnerczy jest unerwiona przez wstępne włókna współczulnego układu nerwowego. Komórki mózgu wytwarzają adrenalinę, norepinefrynę i peptydy. Główne funkcje hormonów wytwarzanych przez wewnętrzną warstwę nadnerczy są następujące:

• adrenalina - mobilizacja wewnętrznych sił organizmu w przypadku zagrożenia (zwiększona częstotliwość mięśnia sercowego, zwiększone ciśnienie), katalizująca proces przekształcania glikogenu w glukozę poprzez zwiększenie aktywności enzymów glikolitycznych;
• norepinefryna - regulacja ciśnienia krwi w zmianie pozycji ciała, synergizuje działanie adrenaliny, wspierając wszystkie procesy uruchomione przez niego;
• substancja P (substancja bólowa) - aktywacja syntezy mediatorów stanu zapalnego i ich uwalnianie, przenoszenie impulsów bólu w ośrodkowym układzie nerwowym, stymulacja produkcji enzymów trawiennych;
• peptyd wazoaktywny - przenoszenie impulsów elektrochemicznych między neuronami, stymulacja krążenia krwi w jelitach, hamowanie wytwarzania kwasu chlorowodorowego;
• somatostatyna - hamowanie aktywności serotoniny, insuliny, glukagonu, gastryny.

Timus

Dojrzewanie i szkolenie odpowiedzi immunologicznej komórek niszczących patogenne antygeny (limfocyty T) występuje w grasicy (grasicy). Organ ten znajduje się w górnej części mostka na poziomie 4 chrząstki siatkowej i składa się z dwóch ściśle przylegających do siebie cząstek. Wykonanie funkcji klonowania i przygotowania komórek T osiąga się przez produkcję cytokin (limfokin) i tymopoetyn:

	Cytokiny	Timopoetyny
Hormony są produkowane	Interferon gamma, interleukiny, czynniki martwicy nowotworów, czynniki stymulujące kolonię (granulocyt, granulocytomaqolhagal, makrofagi), onkostatyna M	Tymozyna, tymymulina, tymopoetyna, czynnik humorystyczny grasicy
Mianowanie biologiczne	Regulacja oddziaływań międzykomórkowych i między systemami, kontrola wzrostu komórek, określanie aktywności funkcjonalnej i przeżycia komórek	Hodowla, kontrola wzrostu i dystrybucji limfocytów T

Epifiza

Jednym z najbardziej niedorozwiniętych gruczołów ludzkiego ciała jest szyszynka lub epifiza. Z anatomicznej przynależności do epifii należy do DSE, a objawy morfologiczne wskazują na jej obecność poza fizjologiczną barierą oddzielającą układ krążenia i centralny układ nerwowy. Epifiza odżywia dwie tętnice - górny móżdżek i tylny móżdżek.

Aktywność wytwarzania hormonów szyszynki zmniejsza się wraz z wiekiem - u dzieci ciało to jest znacznie większe niż u dorosłych.Substancje biologicznie czynne wytwarzane przez gruczoł - melatonina, dimetylotryptamina, adrenoglomerulotropina, odporność na wpływy serotoniny. Mechanizm działania produkcji hormonów wytwarzanych przez szyszynkę determinuje funkcje epifiz, z których znane są obecnie:

• synchronizacja cyklicznych zmian intensywności procesów biologicznych związanych ze zmianami w ciemności i jasnym czasie dnia i temperaturze otoczenia;
• utrzymanie naturalnych biorytmów (przemiana snu z przebudzeniem osiąga się poprzez blokowanie syntezy melaniny z serotoniny pod działaniem jasnego światła);
• hamowanie syntezy somatotropiny (hormonu wzrostu);
• blokowanie podziału komórek nowotworów;
• kontrola dojrzewania i produkcji hormonów płciowych.

Gonadi

Wydzieliny gruczołów produkujących hormony płciowe nazywane są gonadami, które obejmują jądra lub nasienie (męskie gonady) i jajniki (żeńskie gonady). Aktywność endokrynna gruczołów płciowych przejawia się w wytwarzaniu androgenów i estrogenów, których wydzielanie jest kontrolowane przez podwzgórze. Pojawienie się wtórnych cech płciowych danej osoby występuje po dojrzewaniu hormonów płciowych. Główne funkcje męskich i żeńskich gonad to:

​​

	Damskie Gonady	Męskie gonady
Narządy	Jajniki	Sickley
Produkcja hormonów	Estradiol, progesteron, relaksyna	Testosteron
Cel funkcjonalny	Sterowanie cyklemmenstruacja, zapewnienie ciąży, tworzenie mięśni szkieletowych i drugorzędne cechy płciowe według rodzaju kobiety, zwiększona krzepliwość krwi i próg bólu podczas porodu	Wydzielanie składników plemników, zapewnienie istotnych funkcji plemników, stosunek seksualny

Ogólne informacje na temat chorób układu hormonalnego

Gruczoły dokrewne zapewniają istotne funkcje całego organizmu, zatem każde naruszenie ich funkcjonowania może prowadzić do rozwoju procesów patologicznych, które stanowią zagrożenie dla życia ludzkiego. Zaburzenie jednego lub kilku gruczołów w tym samym czasie może powstać w wyniku:

• nieprawidłowości genetyczne;
• otrzymał obrażenia narządów wewnętrznych;
• początek procesu nowotworowego;
• porażka ośrodkowego układu nerwowego;
• zaburzenia immunologiczne (zniszczenie tkanki gruczołowej przez własne komórki);
• rozwój oporności tkanek na hormony;
• wytwarzanie wadliwych substancji biologicznie czynnych, które nie są postrzegane przez władze;
• reakcja na używane hormony.

Choroby układu hormonalnego są badane i klasyfikowane przez naukę endokrynologii. W zależności od sfery występowania odchyleń i sposobów ich manifestacji (niedoczynności, nadczynności lub dysfunkcji) choroba dzieli się na następujące grupy:

Element uderzony (żelazo)	Choroby
Podwzgórze-przysadka mózgowa	Akromegalia, prolaktynoma, hiperprolaktynemia, cukrzyca (niewłókna)
Tarczyca	Hipo - lub nadczynność tarczycy, zapalenie tarczycy o podłożu autoimmunologicznym, choroba endemiczna, guzkowa, wola rozlany - toksyczna, rak
Trzustka	Cukrzyca, zespół Vipoma
Dodatki	Guzy, niewydolność kory nadnerczy
Gonadi	Naruszenie cyklu miesiączkowego, dysfunkcja jajników

Objawy zaburzeń endokrynologicznych

Choroby spowodowane dysfunkcyjnymi zaburzeniami gruczołów wydzielania wewnętrznego są diagnozowane na podstawie charakterystycznych symptomatologii. Podstawowa diagnoza jest koniecznie potwierdzona badaniami laboratoryjnymi, na podstawie których określa się zawartość hormonów we krwi. Naruszenie układu hormonalnego przejawia się w oznakach różniących się różnorodnością, co utrudnia ustalenie przyczyn skarg wyłącznie na podstawie badań ankietowych pacjentów. Główne objawy, które powinny być przyczyną poszukiwania endokrynologa to:

• nagła zmiana masy ciała (utrata wagi lub przyrost masy ciała) bez istotnych zmian w diecie;
• brak równowagi emocjonalnej, charakteryzujący się częstą zmianą nastroju bez wyraźnego powodu;
• zwiększona częstotliwość popędów (zwiększony wydatek moczu);
• pojawienie się uporczywego pragnienia;
• anomalie rozwoju fizycznego lub psychicznego dzieci, przyspieszenie lub opóźnienie dojrzewania, wzrost;
• zniekształcenie proporcji twarzy i figury;
• wzrost funkcjonowania gruczołów potowych;
• przewlekłymęczliwość, słabość, senność;
• brak miesiączki;
• zmiana wzrostu włosów (nadmierne owłosienie lub łysienie);
• naruszenie zdolności intelektualnych (pogorszenie pamięci, zmniejszenie koncentracji uwagi);
• zmniejszenie libido.

Leczenie układu hormonalnego

Aby wyeliminować objawy osłabionej aktywności gruczołów wydzielania wewnętrznego, konieczne jest określenie przyczyny odchyleń. W rozpoznanych nowotworach, których konsekwencją stała się choroba układu hormonalnego, w większości przypadków wskazana jest interwencja chirurgiczna. Jeśli nie wykryje się powiązanej patologii, można przepisać dietę próbną w celu regulacji wytwarzania hormonów.

Jeśli czynniki sprawcze naruszenia zostały zmniejszone lub nadmierny rozwój wydzieliny gruczołowej, stosowane leczenie medyczne obejmuje otrzymywanie następujących grup leków:

• hormony steroidowe;
• ogólne środki ochronne (wpływające na układ odpornościowy);
• leki przeciwzapalne;
• antybiotyki;
• radioaktywny jod;
• kompleksy zawierające witaminy;
• środki homeopatyczne.

Zapobieganie chorobom

Aby zminimalizować ryzyko nieprawidłowości w pracy gruczołów wewnątrzmózgowych, należy przestrzegać zaleceń endokrynologów. Główne zasady zapobiegania zaburzeniom endokrynnym to:

• w odpowiednim czasie zwrócić się do lekarza po wykryciu objawów lękowych;
• ograniczenie wpływu agresywnych czynników środowiskowych, któremieć negatywny wpływ na organizm (promieniowanie ultrafioletowe, chemikalia);
• poszanowanie zasad zrównoważonego odżywiania;
• odmowa szkodliwych nawyków;
• leczenie chorób zakaźnych i zapalnych na wczesnym etapie;
• kontrola negatywnych emocji;
• umiarkowana aktywność fizyczna;
• regularna diagnostyka profilaktyczna poziomu hormonów (poziom cukru - rocznie, hormony tarczycy - 1 raz na 5 lat).

Filmy wideo

Informacje zawarte w tym artykule mają charakter informacyjny. Materiały artykułu nie wymagają niezależnego leczenia. Tylko wykwalifikowany lekarz może zdiagnozować i udzielić porady dotyczącej leczenia na podstawie indywidualnych cech konkretnego pacjenta.